SEMALAM, Malaysia mencatatkan 1,593,602 kes keseluruhan Covid-19 dengan 14,553 kes kematian. Jumlah kes harian kekal lima angka sejak sebulan lalu dengan trend antara 17,000 hingga 23,000 kes harian bagi seminggu terakhir. Angka ini memberitahu Covid-19 masih merupakan ancaman yang serius. Keganasan mutasi varian Delta, malah ancaman varian-varian lain seperti Alpha dan Lambda menunjukkan tiada tanda pemulihan yang meyakinkan.
Harapan terletak kepada Program Imunisasi Covid-19 Kebangsaan (PICK). Kadar vaksinasi di Malaysia antara terpantas di dunia. Kita berada di landasan betul menuju imuniti kelompok lebih awal berbanding akhir tahun 2021. Ini berdasarkan kadar vaksinasi 500,000 dos sehari. Setakat 23 Ogos 2021, 13,315,774 orang menerima dos lengkap iaitu 56.9 peratus populasi dewasa. Negara-negara luar menunjukkan pemulihan signifikan hasil vaksinasi, tetapi terancam dengan varian baharu kebal vaksin.
Krisis Covid-19 ialah isu global. Namun, daripada pandemik, ia kini menjadi epidemik. Setiap negara perlukan jalan keluar berbeza, bergantung kepada daya tahan sistem kesihatan dan ekonomi. Dalam kes Malaysia, ia memerlukan kestabilan politik. Penyelesaian krisis kesihatan global ini bukan lagi bersifat supranasional, tetapi pendekatan khusus yang mempertimbangkan konteks nasional. Maka, di manakah letaknya kekuatan Malaysia menghadapi krisis nasional ini?
Wanita dalam Krisis Nasional
Wanita kita terbukti berperanan penting ketika krisis nasional memuncak, sekali gus membawa perubahan. Dalam sejarah, krisis nasional daripada satu segi memperkasakan wanita daripada ruang domestik ke ruang awam. Semasa Perang Dunia Kedua, wanita mula bekerja di luar untuk menyara keluarga. Keberanian wanita berpidato dan berdemonstrasi menentang Malayan Union mengejutkan Inggeris. Malah, ketika tragedi 13 Mei 1969, wanita memainkan peranan kebajikan.
Kini, Malaysia sekali lagi dilanda krisis nasional. Ancaman Covid-19 hampir melumpuhkan sistem kesihatan, bahkan survival ekonomi rakyat. Sistem pendidikan turut terkesan. Ruang fizikal universiti, kolej dan sekolah beralih ke ruang maya. Norma baharu mengubah gaya hidup secara fizikal, bahkan spiritual dan budaya. Aktiviti di rumah ibadat dihadkan. Tradisi balik kampung terbatas pada musim perayaan.
Dalam krisis Covid-19 ini, wanita bertindak sebagai ‘barisan hadapan’ kesihatan. Perangkaan global menunjukkan 70 peratus kakitangan kesihatan ialah wanita, bahkan di Asia Tenggara, 79 peratus jururawat ialah wanita (Boniol et al. 2019). Di Malaysia, peranan wanita disedari pihak kerajaan, badan bukan kerajaan dan komuniti. Wanita bukan sekadar ‘barisan hadapan’ dalam sektor kesihatan dan keselamatan. Bahkan, wanita ialah ‘barisan hadapan’ keluarga menghadapi Covid-19.
Peralihan Ruang Norma Baharu dan Peranan Wanita
Peralihan ruang kerja dan interaksi sosial dari pejabat ke ruang kediaman ‘merevolusikan’ peranan wanita, sekali gus mempertajam isu diskriminasi seperti keganasan rumah tangga yang mendorong konflik kekeluargaan sehingga berlaku perceraian. Beban ganda terhadap wanita semakin ketara. Sebagai ibu dan isteri, wanita perlu menyelesaikan kerja rumah, memantau perkembangan anak-anak, serta Bekerja Dari Rumah (BDR). Ia mengakibatkan risiko kesihatan mental dan fizikal terhadap wanita.
Peranan keibubapaan wanita semakin penting akibat amaran kemunculan ‘Generasi Yang Hilang’ oleh pihak UNICEF (2020). Setelah pandemik berakhir, kanak-kanak berpotensi terpinggir daripada segi kesihatan, nutrisi dan kesejahteraan. Ia turut melibatkan remaja dan belia yang ‘kehilangan’ fasa-fasa perkembangan dan pembentukan diri akibat sekatan aktiviti fizikal. Segalanya tertumpu kepada Pengajaran dan Pembelajaran di Rumah (PdPR). Maka, terhadap ibu bapalah terletaknya tanggungjawab pembentukan generasi muda kini, khususnya wanita sebagai ‘barisan hadapan’ keluarga iaitu unit asas ‘Keluarga Malaysia’.
Dimensi Wanita dalam ‘Keluarga Malaysia’
Frasa ‘Keluarga Malaysia’ diungkapkan Perdana Menteri Malaysia Dato’ Sri Ismail Sabri Yaakob dalam ucapan sulung beliau pada 22 Ogos 2021. Dimensi-dimensi yang diangkat dalam menghuraikan asas pendekatan ‘Keluarga Malaysia’ ialah perbezaan agama, bangsa, kaum dan generasi. Oleh kerana ‘Keluarga Malaysia’ bertujuan menekankan inklusiviti berasaskan nilai kekeluargaan, ia wajar merangkumi golongan wanita.
Meskipun wanita sememangnya berada dalam ‘barisan hadapan’, peranan wanita perlu diangkat lebih tinggi dalam pembentukan dan pelaksanaan agenda pemulihan krisis Covid-19. Sekurang-kurangnya, tiga perkara perlu diperhatikan bagi menghargai kepakaran, kemahiran dan tenaga wanita Malaysia dalam menghadapi krisis nasional ini.
Pertama, penzahiran komitmen dasar sekurang-kurangnya 30 peratus wanita dalam pembuatan keputusan bagi Kabinet Malaysia, Majlis Pemulihan Negara (MPN) dan Jawatankuasa Khas Menangani COVID-19—memerlukan kesungguhan politik.
Kedua, agenda pemulihan negara daripada kemelut kesihatan dan ekonomi mestilah menghasilkan dasar dan pelan yang sensitif terhadap isu wanita dan gender—menerusi penerapan pengarusperdanaan gender.
Ketiga, amalan norma baharu pada peringkat masyarakat perlu lebih bersifat mesra wanita—melalui pemekaan gender yang bukan sahaja melibatkan pembuat dan pelaksana dasar, bahkan pada peringkat keluarga dan komuniti.
Wanita merupakan kekuatan asas ‘Keluarga Malaysia’ untuk menghadapi krisis nasional. Kini, ia terbukti sekali lagi apabila negara kita berhadapan krisis kesihatan, ekonomi dan sosial akibat Covid-19. Namun, peranan ‘barisan hadapan’ wanita memerlukan sentuhan yang lebih konkrit kerana wanita sebagai ‘barisan hadapan’ krisis nasional masih belum dihargai sepenuhnya. Buat masa ini, kepada seluruh wanita Malaysia, terima kasih atas sumbangan dan pengorbanan. SELAMAT HARI WANITA KEBANGSAAN KE-59.
RUJUKAN
Boniol, M., McIsaac, M., Xu, L., Wuliji, T., Diallo, K. & Campbell, J. 2019. Gender equity in the health workforce: analysis of 104 countries. Working Paper 1. Geneva: World Health Organization, https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/311314/WHO-HIS-HWF-Gender-WP1-2019.1-eng.pdf?sequence=1&isAllowed=y
Teks Ucapan Perdana Menteri Kesembilan. 2019. Berita Harian. https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2021/08/854628/teks-ucapan-perdana-menteri-ke-9
UNICEF. 2020. Averting a lost COVID generation. New York: UNICEF. https://www.unicef.org/media/86881/file/Averting-a-lost-covid-generation-world-childrens-day-data-and-advocacy-brief-2020.pdf
